Rakoto, na ilay mpanjaka nolazain’ny teny fanarabiana hoe « Radama nanjaka tapany » dia teraka ny 23 septambra 1829 ary maty ny 11 may 1863. Taona roa fotsiny no nanjakan’ity Mpanjaka ity fa novonin’ireo mpanohitra azy izy noho ny pôlitikany izay nanome vahana ny Frantsay sy ny Eoropeana. Fifanaraham-pirahalahian’i Madagasikara tamin’i Napoléon III ary ny Royaume-Uni  no nametraka an-dRadama II teo amin’ny fiandrianany.

Ny 12 septambra 1862, dimy volana taorian’ny nahafatesan-dRanavalona reniny (I), no niakatra teo amin’ny fitondrana Radama II . Ara-panjakana dia zanaky ny Mpanjaka Radama I, Rakoto nefa nisy feo nandeha tamin’izany fotoana izany fa zanak’ilay  Praiminisitra nantsoina hoe Andriamihaja, izay nifankahazo fatratra tamin-dRanavalona I, izy . Ny Mpanjaka Radama I manko dia maty efa ho herintaona mahery vao teraka Rakoto. 

MPANJAKA TSARA FANAHY “LOATRA”

Nalaza ho nalemy fanahy sy antra olona anefa ity Mpanjaka ity ary tokony ho tsara fanjakana ihany. Ranavalona reniny, izay nodimbiasany dia nasiaka sy nampahory ny olona noho ilay fanenjehana ny fivavahana kristiana, hany ka nanjary mamy hoditra Radama II.

Vao nanjaka Radama II dia novotsorany ireo nigadra ary nofoanany ny fampinomana. Tamin’ny fotoana najakany koa no nanafoanana ny lalàna mahakasika  famerezana olona ho andevo noho ny fananan’olon-trosa amin’ny tena. Namela malalaka ny fivavahana kristiana  Radama II ary nampandroso ny sekoly.

Anisan’ny fanovana goavana nentiny ny fanafoanana ny fadin-tseranana ka nahazoan’ny vahiny niditra sy nivarotra malalaka. Tafiditra teto Madagasikara avokoa na dia ny sinoa sy karana ary ny arabo nanao raharaham-barotra, eny hatramin’ny espaniola sy ny rosiana aza.

Ny fotoana nanjakan-dRanavalona I moa no nandroahana an’i Jean Laborde sy ny môpera Webers ary Lambert, hiala teto Madagasikara. Vao nanjaka kosa Radama II dia niverina teto ireo vahiny ireo. Nanomboka nahazo vahana teto ny finoana katolika satria afaka nahazo tany hanorenana fiangonana sy trano sekoly  teto Antananarivo. Notendren’i Napoléon III ho consul frantsay teto Madagasikara I Laborde ary Lambert kosa notendren-dRadama ho ambasadaoriny tao amin’ny fanjakana Frantsay! Navaoziny koa ny fanekem-pihavanana tamin’ny Frantsay, izay nosoniaviny niaraka tamin’I Dupré      .

Anisan’ny nahasodoka an-dRadama ny fanomezana maro toy ny satrok’andriana volamena sy ny kapaotim-piandrianana nitovy tsy nisy hafa tamin’ny an’i Napoléon III nomen’ito farany azy. Nanjary namonjy fivavahana tany amin’ny finoana katolika koa ny Mpanjaka ary nahazo fanomezana sarobidy tamin’ny pape pie IX notrotroiny teo an-tratrany.

Io pôlitika nampanjaka ny Frantsay io no nahavoa an-dRadama. Vao herintaona nanjakana izy dia sorena ny filoham-panjakana sy ny mpitondra fivavahana anglisy. Nararaotin-dRainivohinahitriniony, praiminisitra io fahalemen’ny Mpanjaka io ka nitaomany ny olona hanohitra azy. Niliba sy nanitsakitsaka ny vadiny Radama, koa na Rabodo aza dia tonga nanotri-po taminy.

Ny paraiministra ihany no voalaza fa nitondra ireo olona namono azy tao Manajakamiadana rehefa nanala sy namono ireo Menamaso sy Rainiketaka lehibeny. Ireto olona ireto no voalaza fa nandray anjara tamin’ny famonoana: Rainijohary, Rasoahary, Rainibeso, Ramiandravola, ary Razafimandimby. Ara-tantara dia salaka landy no nanakendana azy ary notsatohana fataka volafotsy ny tampondohany avy eo. Ny alin’ny namonoana azy iny ihany dia nalevina teny Ilafy ary nambara tamin’ny vahoaka avy eo fa namono tena ny Mpanjaka ka tsy azo itomaniana na isaonana. Rabodo vadiny, izay nantsoina hoe Rasoherina no nadimby an-dRadama II teo amin’ny fiandrianany.