Ara-tantara, dia niamboho nifanelanelana 100 taona ny mpanjaka telolahy goavana teto Imerina. Ny
taona 1610 no niamboho Ny Mpanjaka Ralambo, ny taona 1710 no niamboho Ny
Mpanjaka Andriamasinavalona, ary ny taona 1810 no niamboho Ny Mpanjaka
Andrianampoinimerina. Samy nanana ny nampiavaka azy ireo Mpanjaka ireo.
NY MPANJAKA RALAMBO (1575-1610)
Nanomboka tamin'ny fanjakan-dRalambo no “nihinanana ny hen'omby” voalohany. Tamin'izany no nanombohana ny “fandroana”. Lanonana manana ny lanjany
teto Imerina ny fandroana, satria nahitana ny fifanajana teo amin'ny ray
aman-dreny sy ny zanaka, teo amin'ny mpitondra sy ny vahoaka.
Ankoatr'ireo dia fotoana firariana irosoana amin'ny tsaratsara kokoa sy
fialana amin'ny ratsy teo aloha.
NY MPANJAKA ANDRIAMASINAVALONA (1675 -1710)
Ny lafiny fampandrosoana no
tena nifotoran'ny Mpanjaka Andriamasinavalona. Tamin'ny fanjakany no natomboka
ny “fanaovana ny fefiloha”, niarovana
ny tanàna sy ny tanimbary. Niroborobo ny fambolena tamin'ny
fanjakan'Andriamasinavalona.
NY MPANJAKA ANDRIANAMPOINIMERINA (1787 -1810)
Ireo mpikaroka tantara na teratany na vahiny dia samy niaiky fa Andrianampoinimerina na Ny Ombalahibemaso no mpanjaka niavaka indrindra teo amin'ny faharanita-tsaina nananany. Nisy mihitsy aza mpahay tantara vahiny loa-bava hoe tsy voazanaka i Madagasikara raha nanana toe-tsaina toa an'Andriampoinimerina avokoa ireo nifandimby nitondra ny fanjakana.
Maro ireo fomba amam-panao nisehon'ny fahendren'ity mpanjaka iray ity.
Mbola izy ihany koa no “namory an'Imerina
enin-toko ary nanitatra ny fanjakany eran'i Madagasikara” izay notohizan'i
Radama I.
NOVONOINA FANINDROANY IZY TELOLAHY
Ny mpikaroka tantara no nilaza fa samy teraka Alahamady izy telo lahy
ary samy nanome lanja ny fandroana. Ny zava-misy niainantsika dia mampiseho fa
novonoina fanindroany ireo mpanjaka ireo satria maty momoka avokoa ireo lovasoa
napetrany ho antsika.
Ny omby izay nohanina nanomboka tamin'ny fanjakan-dRalambo, tsisy
fiarovana fa ripakin'ny dahalo. Ny fihavanana nasandratrin'ny Mpanjaka Ralambo
tamin'ny alalan'ny fandroana tsy nahazo laka intsony, satria tsy manjaka
intsony ny fifandeferana eo amin'ny samy malagasy, ny herisetra no mahazo
vahana. Ny fampandrosoana nimatimatesan'ny Mpanjaka Andriamasinavalona dia
tsizarizary satria tsy misy ny fikarakarana ny tantsaha, na eo amin'ny
fanampiana azy amin'ny famokarana, ny fitsinjovana azy amin'ny vidim-bokatra
ary ny fiarovana azy ireo amin'ny fandriampahalemana. Raha mikasika ny
fahendrena navelan'ny Ombalahibemaso dia hita ankehitriny fa dia mahazo vahana
tanteraka ireo heloka roa ambin'ny folo mahafaty izay natao antoka nampirindra
ny fiaraha-monina.
Koa voaporofo fa amin'izao andro iainantsika izao dia novonoina tanteraka izay soa navelan'ireo mpanjaka telo ireo, izay notohizan'ireo mpanjaka nifandimby.
TSY MATY VONOINA NY HASINA
Ireto mpanjaka telo lahy ireto no voalaza saingy tsy tokony ho hadinoina
fa maro ireo mpanjaka na lahy na vavy no nanana ny hasiny noho ny zava-bitany
teo amin'ny tany sy ny fanjakana.
Ny fampisehoana fihetsika manahatahaka an'ireo mpanjaka izay tsy maneho
ny fahendrena nananan'izy ireo dia midika ho fanaovana tsinontsinona azy ireo.
Manana ny hasiny ny mpanjaka, izay nolovainy tamin'ireo loharano nipoirany ary
indrindra avy amin'ny vahoaka izay nohasoaviny. Ny fisehoana ivelany
manaitaitra dia tsy mitondra hasina ho an'izay manao azy, sady tsy mahafaty ny
hasina efa voa-janahary ho an'ireo efa nitondra izany
Tamin’ny andron’ny tetezamita, dia nanambara ny fanjakana fa hampodiana
an-tanindrazana ny taolam-balon'ireo andriambavy nalefa sesitany niaraka
tamin'ny Mpanjakavavy Ranavalona III, tsy iza izany fa Ny Andriambavy isany:
Ramasindrazana, Rasendranoro, Razafinandriamanitra. Mbola tsy tanteraka anefa
izany mandrak’ankehitriny fa asa hafa indray no natomboky ny fanjakana, dia tsy
inona fa ny fananganana kianja romana ao amin’ny rovan’Antananarivo. Tsy
hiombonan’ny maro hevitra anefa izany asa izany, ary tsinjo fa tsy mampiray ny
Malagasy fa vao mainka mampisaratsaraka aza. Ny tantara no aoka hitsara!